Slike i prilike u Noći muzeja preporučuju: izložbu o hotelima i kafanama grada Beograd

Hotel Nacional

Ovo je priča o objektima pored kojih svakodnevno prolazite ili sedite u njima, ili su bili pozornica važnih događaja u istoriji ili kuća velikih misli, a danas su zavedeni kao spomenici kulture. U Zavodu za zaštitu spomenika kulture grada Beograda u orijentalnoj zgradi u srcu Kalemegdana trenutno je u toku izložba o prestoničkim hotelima i kafanama, a u ovogodišnjoj Noći muzeja vas čeka poseban program. Uvažena autorka izložbe i naša draga koleginica sa kojom smo zajedno putovale na studentske ekskurzije – Ljubica Radovanović će na svakih sat vremena voditi turu od 16h do 23h 18. maja, ne propustite to! A ovo su samo neki od objekata zbog kojih treba obići izložbu u Zavodu.

Ako se Pariskom uputite ka Savskom pristaništu Velikim stepenicima, proći ćete pored jedne zgrade u kojoj se nalazi Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, a izgrađena je 1868. neposredno po konačnom oslobođenju Beograda od Turaka 1867. godine. Taj period beogradske istorije obeležen je ubrzanom urbanizacijom i evropeizacijom prestonice Kneževine Srbije, kao i intenzivnijim društvenim migracijama koje su iziskivale objekte koji će ugostiti posetioce Beograda. Hotel se isprva nazivao Narodna gostionica da bi potom dobio naziv Nacional. Izgrađen je u blizini šireg prostora Saborne crkve, kao jezgra srpske državne uprave i verskog sedišta. U vezi sa hotelom Nacional zanimljivo je da je bio u svojini čuvenog političara i predsednika mnogih srpskih vlada – Nikole Pašića, od 1892. do njegove smrti 1926. godine. Do Drugog svetskog rata objekat je zadržao hotelsku namenu da bi potom bio prepušten državnoj administraciji.

Hotel Srpska kruna

Na kraju slavne pešačke zone u Knez Mihailovoj ulici, prekoputa Kalemegdana, dočekaće vas svetlo roze objekat u koji se Beograđani upućuju da pozajme knjige na čitanje. Biblioteka grada Beograda, značajna kulturna institucija, nekada je bila hotel Srpska kruna. Pomenuti hotel je izgrađen u istom periodu kada i Nacional, međutim bio je znatno veći i moderniji, a kao hotel služio je sve do kraja Drugog svetskog rata. U zlatnom dobu Srpske krune tu su odsedali strani novinari i ugledni domaći i strani gosti, a bio je poznat i po atraktivnoj terasi u prizemlju okrenutoj ka Kalemegdanu. Kada je u šestoaprilskom bombardovanju 1941. uništena Narodna biblioteka Srbije na Kosančićevom vencu, ostaci sačuvanih fondova preneti su Srpsku krunu, što je označio kraj njene izvorne funkcije. U periodu od 1946. do 1967. godine ovde je bila smeštena Narodna biblioteka, da bi se potom ovde uselila Biblioteka grada Beograda, kako je ostalo sve do danas.

Hotel Majestic

Prilikom posete izložbe najveću pažnju nam je privukao hotel Majestic, izgrađen tokom 1936. i 1937. godine na Obilićevom vencu, a da stvar bude zanimljivija arhitekta, kao i vlasnik hotela bio je Milan S. Minić. Školujući se u Parizu na Ekol de bozar, Minić je ideje total dizajna, tako karakterističnog za Pariz tridisetih, u potpunosti preneo u svoj hotel. Od samog početka hotel Majestic je ustrojen kao elitni hotel, sa visokim nivoom usluge na koji su se ostali ugledali. Zanimljivo je da je imao svoje kasapnice, ali i zastakljenu baštu na poslednjem spratu iz koje se svakodnevno bralo cveće za hotelske prostorije. Njegova modernost ne ogleda se samo na fasadnom platnu, već u celokupnom enterijeru koji je opremljen po Minićevoj zamisli, a predstavljao je odraz estetskih načela stečenih tokom njegovog školovanja u Francuskoj. O arhitektinoj posvećenost prilikom uređenja hotela svedoči i personalizovani escajg koji je izradio.

Hotel Avala  

Kada je podignut 1931. u zenitu izgradnje jugoslovenskog identiteta nazivao se Državni hotel Avala, u blizini pročišćenog prostora spremnog da primi Spomenik neznanom junaku. Hotel je podignut prema projektu arhitekte Viktora Lukomskog koji je projektovao i Kraljevski dvor na Dedinju, kao i Patrijaršijski dvor prekoputa Saborne crkve. Arhitektonski jezik Lukomskog koji je nakon Oktobarske revolucije u Jugoslaviju došao kao emigrant, u potupnosti se oslanja na nasleđe vizantijske, i uopšte srednjovekovne arhitekture. Tako se na hotelu Avala, kao i na dvoru na Dedinju, mogu sresti kapiteli sa znakovima zodijaka, zatim sfige i elementi iz narodne tradicije. Stil u kom je podignut hotel Avala u međuratnoj Jugoslaviji smatrao se nacionalnim stilom koji je u sebi sažimao sve značajne elemente (zamišljene) jugoslovenske nacije, a to su narodno poreklo vladajuće dinastije, oslanjanje na tradiciju i monumentalnost.

Nadamo se da smo vas ovim tekstom o četiri hotela motivisale da posetite izložbu Hoteli i kafane grada Beograda – prepoznavanje spomenika kulture u Noći muzeja i čujete slične priče o Ruskom caru, kafani ?, Amamu kneza Miloša, Parnom mlinu, odnosno hotelu Radisson Blu, ali i drugim ugostiteljskim objektima u Beogradu čiji je kulturno-istorijski značaj prepoznat.